Η ορμονική ανάλυση αίματος είναι ασφαλώς το πρώτο βήμα (μαζί με το σπερμοδιάγραμμα του συζύγου) για την αξιολόγηση της γονιμότητας μιας γυναίκας και ασφαλώς απόλυτα αναγκαία πρίν τη διενέργεια εξειδικευμένων θεραπειών οπως π.χ . θεραπεία με εξωσωματική γονιμοποίηση.
Η ορμόνη που μας δείχνει με μεγάλη ακρίβεια τις πιθανότητες για μιά επιτυχή έκβαση μιας θεραπείας γονιμότητας είναι η ΑΜΗ (Anti Muellerian Hormon) .
Η ΑΜΗ παράγεται από τα ωοθυλάκια (στις ωοθήκες) και μας δίνει πληροφορίες για τον συνολικό αριθμό των ωοθυλακίων που απομένουν στις ωοθήκες, δηλαδή είναι ένας δείκτης των εφεδρειών της ωοθήκης, και προγνωστικός παράγοντας της απόκρισης των ωοθηκών σε επικείμενη θεραπεία γονιμότητας ή προσπάθεια εξωσωματικής. Τα επίπεδα της ΑΜΗ μειώνονται με την πάροδο της ηλικίας της γυναίκας και τη μείωση των ωοθηκικών αποθεμάτων.
Η συγκεκριμένη ανάλυση άρχισε να μπαίνει στη ρουτίνα της αναπαραγωγικής ιατρικής τα τελευταία χρόνια και μας βοηθά να αξιολογήσουμε τα δεδομένα της γυναικείας γονιμότητας ή υπογονιμότητας .
Οι φυσιολογικές τιμές της ΑΜΗ ποικίλουν και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη μέθοδο και από το εργαστήριο όπου διενεργήθηκε η μέτρηση.
Οι πιο κάτω αριθμοί μας βοηθούν στη εξαγωγή σημαντικών συμπερασμάτων .
Γυναίκες με χαμηλό επίπεδο AMH είναι δύσκολο να έχουν επιτυχή έκβαση της θεραπείας με εξωσωματική.
Εξήγηση
Επίπεδα AMH
Φυσιολογικό επίπεδο
>1.0 ng/ml
Χαμηλό με φυσιολογικό
0.7 - 0.9 ng/ml
χαμηλό
0.3 - 0.6 ng/ml
Πολύ χαμηλό
< 0.3 ng/ml
FSH (Θυλακιοτρόπος ορμόνη)
Όπως είναι γνωστό κάθε μήνα τη γυναίκα παράγει ένα ωοθυλάκιο, το οποίο στα μεσα του κύκλου θα απελευθερώσει το ωάριο που περιέχει.
Αν οι σάλπιγγες είναι διαβατές τότε θα το παραλάβουν και αν το ζευγάρι έκανε προσπάθεια τη κατάλληλη χρονική στιγμή, είναι πιθανόν το ωάριο αυτό να γονιμοποιηθεί από το σπέρμα του συζύγου και να προκύψει εγκυμοσύνη.
Για να παραχθει το ωάριο πρέπει η υπόφυση να διεγείρει ορμονικά τις ωοθήκες με την έκκριση της ορμόνης FSH.
Η τιμή της FSH αποτελεί ένα προγνωστικό παράγοντα της ανταπόκρισης των ωοθηκών σε διέγερση με γοναδοτροπίνες. Έτσι μια υψηλή τιμή FSH, δείχνει ότι οι ωοθήκες δεν θα παράγουν πολλά ωοθυλάκια, ακόμα και όταν η γυναίκα πάρει θεραπεία με ενέσεις γοναδοτροπινών για εξωσωματική γονιμοποίηση.
Η τιμή της FSH εξετάζεται την 3η ημέρα του κύκλου. Τιμές FSH >10 IU/L θεωρούνται υψηλές, ενώ πάνω από 20 IU/l πολύ υψηλές.Τιμές FSH >25 IU/L καθιστούν τη διέγερση των ωοθηκών άσκοπη.
Υπάρχει τρόπος να μειωθεί η τιμή της FSH;
Αυτό είναι πολύ εύκολο φαρμακευτικά με χορήγηση αντισυλληπτικών ή αναλόγων (αγωνιστών ή ανταγωνιστών της ορμόνης GnRH ). Ωστόσο δέν έχει αξία, αφού η ψηλή τιμή της FSH δεν είναι το πρόβλημα, αλλά απλά η αντανάκλαση του προβλήματος που υπάρχει στις ωοθήκες, οι οποίες δεν έχουν πια αρκετά ωάρια. Έτσι, η μείωση της τιμής της FSH δεν έχει κανένα πρακτικό αντίκτυπο στην πιθανότητα επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Μπορεί να βελτιωθεί η ωοθηκική απάντηση σε γυναίκες με υψηλή τιμή FSH, χαμηλή τιμή ΑΜΗ;
Αυτό μέχρι σήμερα δεν είναι εφικτό παρά τις πολλαπλές προσπάθειες που έχουν γίνει. Ίσως η μόνη μέθοδος που οδηγεί σε αύξηση του ποσοστού εγκυμοσύνης είναι η συγχορήγηση αυξητικής ορμόνης.Οστόσο η χορήγηση αυξητικής ορμόνης εμπεριέχει πολύ μεγάλους κινδύνους.
Επιτυχής έκβαση της θεραπείας με εξωσωματική γονιμοποίηση σε συσχετιση με την ηλικία της μέλλουσας μητέρας
Τα πλείστα κέντρα εξωσωματικής θεωρούν ότι οι θεραπευτικές προσπάθειες με τη συγκεκριμένη μέθοδο είναι καλό να σταματούν κάπου μεταξύτης ηλικίας των 42-45 χρόνων .Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες στην ηλικία των 44 χρόνων ακόμα και με χαμηλό FSH ( <10 IU) οι πιθανότητες επιτυχούς έκβασης της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι πολύ χαμηλές.
Περιπτώσεις με σκαμπανεβάσματα του FSH π.χ. τον ένα μήνα 16 και τον επόμενο 6 δεν θεωρούμε πως αλλάζουν τα δεδομένα της γονιμότητας με το να αναμένουμε το κύκλο με το χαμηλό FSH να αρχίσουμε θεραπεία.Είναι επίσης γνωστό και αποδεδειγμένο , πώς γυναίκες κατω τών 35 χρόνων έστω και με αυξημένο FSH έχουν περισότερες πιθανότητες να πετύχουν απο γυναίκες πέραν των 40 .
Ο προγνωστικός ορμονικός έλεγχος της γυναικείας γονιμότητας από τον Δρ. Γιώργος Αναστασίου
