Τεστ Δυσανεξίας. Ποια η αλήθεια γύρω από αυτό;- γράφει η διατροφολόγος Αρετή Ζαντή
Τεστ Δυσανεξίας. Ποια η αλήθεια γύρω από αυτό;- γράφει η διατροφολόγος Αρετή Ζαντή


Τα τελευταία χρόνια τα τεστ δυσανεξίας έχουν κατακτήσει μία ισχυρή θέση στην ζωή μας αλλά και στην επαγγελματική δουλειά πολλών διαιτολόγων-διατροφολόγων. Όλο και περισσότεροι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι (και δυστυχώς όχι μόνο) στις μέρες μας επιλέγουν την εύκολη λύση των «τεστ δυσανεξίας», τα οποία με ένα μαγικό τρόπο έχουν αποτέλεσμα, αφού η απώλεια των κιλών είναι εμφανής και οι πολίτες πάντα μένουν  ικανοποιημένοι.

Τι ισχύει όμως τελικά; Υπάρχει επιστημονική βάση πίσω απ΄όλα αυτά ; Πότε πρέπει να πραγματοποιούνται και με ποιο τρόπο;

Τον Αύγουστο του 2016 το Υπουργείο Υγείας στην Ελλάδα ήρθε να απαντήσει σε όλους αυτούς τους προβληματισμούς.  Μέσα από  την υπουργική του απόφαση ξεκαθαρίζετε ότι μόνο οι τεκμηριωμένες μέθοδοι (λήψη αίματος )μπορούν να χρησιμοποιούνται για τον ορισμό της ύπαρξης μιας αλλεργίας ή υπερευαισθησίας  και η διάγνωση αυτή   μπορεί να οδηγήσει  τον διαιτολόγο να δώσει συμβουλές   για τον αποκλεισμό των τροφών, οι οποίες δημιουργούν τις αλλεργικές αντιδράσεις και όχι  για να σχεδιάσει διαιτολόγιο . Ο αποκλεισμός αυτός ίσως βοηθήσει σε κάποιο βαθμό στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων  όπως π.χ φούσκωμα, πόνο, εξανθήματα.  Δεύτερο  και εξίσου σημαντικό είναι ότι από τις εναλλακτικές μεθόδους που υπάρχουν πλέον στην αγορά καμία από αυτές δεν έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά, οπότε δεν πρέπει να  εφαρμόζεται ούτε για  διάγνωση ούτε για  θεραπεία. Εκτός αυτού, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν στο εμπόριο αξιόπιστα και πιστοποιημένα για τη διαγνωστική τους αξία κλινικά τεστ ανίχνευσης διατροφικών δυσανεξιών.

Επίσης δεν υπάρχει καμία σχέση,  τουλάχιστον έως τώρα επιστημονικά τεκμηριωμένη,  μεταξύ των  τροφικών υπερευαισθησιών με το σωματικό βάρος και την απώλεια αυτού, τον μεταβολικό ρυθμό,  την ρύθμιση του και τέλος με τον σχεδιασμό διαιτολογίου για τον σκοπό αυτό. Ο μεταβολικός ρυθμός του κάθε ανθρώπου είναι με πιο απλά λόγια οι θερμίδες που δαπανεί ο οργανισμός για να εκτελέσει τις ζωτικές λειτουργίες του.  Η μέτρησή του, μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους και  είναι χρήσιμη για την διατροφική αξιολόγηση, αλλά όχι πάντοτε απαραίτητη.  Σε κάθε περίπτωση ο αρμόδιος για την μέτρηση αυτή είναι ο διαιτολόγος.  

Ωστόσο, χρήζει πολύ μεγάλης σημασίας το πόσο προσεκτικοί θα είναι οι πολίτες αφού θα πρέπει να αποφεύγουν και να μην εμπιστεύονται  διαιτολογικά κέντρα που έχουν  ως εργαλεία και γραμμή σχεδιασμού διαιτολογίων τέτοια τεστ.

Η απώλεια βάρους  συνήθως υπάρχει ύστερα από την εφαρμογή τέτοιων διαιτολογίων γιατί το άτομο έχει πειστεί να αποκλείσει από την διατροφή του πολλά τρόφιμα που σύμφωνα με τα τεστ  μπορούν να του προκαλέσουν τροφικές δυσανεξίες.  Έτσι το άτομο  καταναλώνει λιγότερο φαγητό από πριν και ουσιαστικά τρέφεται με λιγότερες θερμίδες  πράγμα που τελικά οδηγεί στην  απώλεια κιλών.  Όμως παράλληλα δημιουργούνται πολλές διατροφικές ελλείψεις σε μάκροθρεπτικά ( πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπος, διαιτητικές ίνες) και μικροθρεπτικά συστατικά ( βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία) τα οποία ο οργανισμός έχει πολύ μεγάλη ανάγκη .

Συμπερασματικά η οποιαδήποτε χρήση των τεστ δυσανεξίας σε προγράμματα απώλειας βάρους δεν έχει καμία επιστημονική βάση, αφενός διότι τα τεστ τα οποία χρησιμοποιούνται δεν έχουν διαγνωστική αξία και αφετέρου οι τροφικές δυσανεξίες δεν σχετίζονται με την απώλεια βάρους.  Μια ισορροποιήμενη διατροφή με ποικιλία τροφίμων  καλής ποιότητας και σωστής ποσότητας σε συνδυασμό πάντοτε με φυσική δραστηριότητα είναι το κλειδί για την επιθυμητή απώλεια βάρους.

Τα τεστ που εφαρμόζονται  για τον έλεγχο δυσανεξίας στην λακτόζη (Τεστ αναπνοής υδρογόνου και το Τεστ οξύτητας των κοπράνων) και για την δυσανεξία στην γλουτένη-ένδειξη για Κοιλιοκάκη  (εξετάσεις αίματος, γαστροσκόπηση, και βιοψία εντέρου) είναι  αξιόπιστα και πιστοποιημένα αλλά και πάλι δεν έχουν καμία επιστημονική βάση όσο αφορά τον έλεγχο και την απώλεια του βάρους.

 

Πηγή

Υπουργικής Απόφασης ΔΥΓ2/Γ.Π. οικ.154949/2010 [ΦΕΚ 1918/Β’/2010

Ένωση Διαιτολόγων Διατροφολόγων Ελλάδος