Εσείς γνωρίζετε τα κυπριακά έθιμα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων;
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η αξία που δίνουμε στα υλικά αγαθά και οι νέοι τρόποι επικοινωνίας, απομάκρυναν τον άνθρωπο από το πνεύμα των Χριστουγέννων και τα έθιμα των εορτών.
Μπορεί χρόνο με το χρόνο τα ήθη και έθιμα να χάνονται και οι νεότερες γενιές να μην τα γνωρίζουν, οι γιαγιάδες μας όμως κάνουν τα πάντα για να διατηρήσουν ζωντανή την παράδοση.
Εσείς γνωρίζετε τα έθιμα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων;
Ας δούμε μερικά από τα έθιμα του δωδεκαημέρου, μέσα από τη δική μου οικογενειακή παράδοση. Καταρχάς δωδεκαήμερο θεωρείται η χρονική περίοδος μεταξύ παραμονής των Χριστουγέννων και ανήμερα των Φώτων.
Όταν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα οι γυναίκες αρχίζουν τις προετοιμασίες με το καθάρισμα του σπιτιού.
Ένα μήνα σχεδόν πριν στολίζουν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο και όλο το σπίτι για να μπουν πιο εύκολα στο πνεύμα των εορτών καθώς οι δρόμοι γεμίζουν με παιδιά που λένε τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι και όλη η πόλη ντύνεται γιορτινά.
Στις μέρες μας οι οικογένειες καταφεύγουν σε ζαχαροπλαστεία για να προμηθευτούν γλυκά όπως οι κουραμπιέδες, τα μελομακάρουνα και το Christmas cake ακόμη και τα σταυροκούλουρα. Η παράδοση όμως ορίζει πως πρέπει να φτιάξεις μόνος σου τα γλυκά για να μυρίσει το σπίτι Χριστούγεννα.
Την παραμονή της γιορτής οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τη γέμιση της γαλοπούλας. Την επόμενη μέρα μετά τον εκκλησιασμό της λειτουργίας των Χριστουγέννων, σε οικογενειακή ατμόσφαιρα, γύρω από το τραπέζι απολαμβάνουν όλοι μαζί το ζεστό τραχανά ή τη σούπα αυγολέμονο με κοτόπουλο. Και μέχρι το μεσημέρι η σούβλα χοιρινό και αρνί θα’ ναι έτοιμη μαζί με πολλά άλλα παραδοσιακά φαγητά.
Όλοι περιμένουν τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά για να πάρουν δώρα και να συναντηθούν με αγαπημένα τους πρόσωπα, ανταλλάζοντας ευχές.
Περιμένοντας την Πρωτοχρονιά, νιώθουμε και πάλι παιδιά και ανυπομονούμε για την "εμφάνιση" του Άγιου Βασίλη.
Ο Άγιος Βασίλης που περιμένουμε μικροί και μεγάλοι, ένας άνθρωπος γενναιόδωρος και μας θυμίζει τα παιδικά μας χρόνια, την επιθυμία μας να πραγματοποιηθούν τα όνειρα και οι ευχές μας.
Ακόμη και σήμερα οικογένειες με μικρά παιδιά ετοιμάζουν το δείπνο του Άγιου Βασίλη και τον περιμένουν την Πρωτοχρονιά να έρθει και να τους επισκεφτεί βάζοντας τα δώρα κάτω από το δέντρο και αφήνοντας πίσω του ψίχουλα από τα κουλουράκια.
Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, οι νοικοκυρές παρασκευάζουν τη βασιλόπιτα και βάζουν μέσα νόμισμα για τον τυχερό της χρονιάς.
Την παραμονή των Φώτων οι νοικοκυρές φτιάχνουν «ξεροτίανα» λουκάνικα και λουκουμάδες. Σύμφωνα με το έθιμο ρίχνουμε τα «ξεροτίανα» πάνω στη στέγη του σπιτιού για να φύγουν οι καλικάντζαροι, τα πνεύματα που κυκλοφορούν τις νύχτες για να κλέψουν, φωνάζοντας «Τιτσίν τιτσίν λουκάνικο μασσαίρι μαυρομάνικο να φάτε τζιαι να φύετε».
Κατά την ημέρα των Φώτων διατηρείται το έθιμο της «πουλουστρίνας», τα παιδιά ζητούν από τους δικούς τους λεφτά για να τους ευχηθούν λέγοντας τους «Καλημέρα και τα Φώτα και την πουλουστρίνα πρώτα».
Στη Θεία Λειτουργία ο ιερέας ρίχνει το Σταυρό στο νερό και αγιάζει τα νερά, ενώ πολλοί είναι οι γενναίοι που βουτάνε στα κρύα νερά, προκειμένου να τον πιάσουν.24h.com.cy
