Η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης είναι μια σπάνια πάθηση που αποτελεί ένα από τα αίτια του χαμηλού αναστήματος. Όπως δηλώνει και η ονομασία της, οφείλεται σε μερική ή πλήρη ανεπάρκεια της αυξητικής ορμόνης. Η αυξητική ορμόνη παράγεται στην υπόφυση, τον αδένα που βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου και ρυθμίζει πλήθος ορμονών. Η αυξητική ορμόνη πυροδοτεί την ανάπτυξη μέσω πολύπλοκων χημικών διεργασιών. Η ανάπτυξη επηρεάζεται και από άλλες ορμόνες της υπόφυσης, όπως η θυρεοτροπίνη (TSH) και η αδρενοκορτικοτροπίνη (ACTH).
Πού οφείλεται η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης;
Η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης είναι είτε συγγενής είτε επίκτητη. Και στις δύο περιπτώσεις μπορεί να εμφανίζεται ως μεμονωμένη πάθηση ή ως εκδήλωση κάποιας βλάβης της υπόφυσης. Στην τελευταία περίπτωση, θα επηρεάζονται και άλλες ορμόνες της υπόφυσης. Υπάρχουν πολλά αίτια μόνιμης βλάβης της υπόφυσης, όπως η έλλειψη οξυγόνου κατά τον τοκετό, οι κρανιακές κακώσεις, η βλάβη από ακτινοθεραπεία στους καρκινοπαθείς, οι σοβαρές λοιμώξεις, όπως η μηνιγγίτιδα, και οι καλοήθεις όγκοι, όπως το κρανιοφαρυγγίωμα.
Επίσης, ορισμένα σπάνια κληρονομικά προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν συγγενή ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης. Συνήθως, τα αίτια είναι μη εντοπίσιμα.
Πώς εκδηλώνεται η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης;
Ο ρυθμός ανάπτυξης ενός παιδιού που έχει ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, θα είναι βραδύς. Στη συγγενή μορφή της νόσου, το παιδί συνήθως έχει φυσιολογικό ύψος κατά τον τοκετό και αναπτύσσεται φυσιολογικά μέχρι το 2ο-3ο έτος, επειδή κατά τη νηπιακή ηλικία οι ορμόνες, όπως η ινσουλίνη, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη. Ωστόσο, ύστερα από αυτή την περίοδο, κυριότερος παράγοντας ανάπτυξης καθίσταται η αυξητική ορμόνη.
Σε αυτή τη φάση, ο βαθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται. Το ύψος του παιδιού μπορεί να είναι κάτω από το τρίτο εκατοστημόριο κατά την ιατρική εξέταση, αλλά το βάρος είναι φυσιολογικό.
Τα παιδιά με συγγενή ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης έχουν διάφορα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, όπως ο υψηλός τόνος της φωνής, το πρόσωπο με τα νηπιακά χαρακτηριστικά, η παχυσαρκία και το μικρό πέος.
Πώς θα καταλάβω ότι το παιδί μου έχει χαμηλό ανάστημα;
Είναι σημαντικό να γίνονται όσο το δυνατόν περισσότερες ακριβείς μετρήσεις του αναστήματος.Υπάρχουν ξεχωριστά διαγράμματα για τα αγόρια και τα κορίτσια διαφόρων ηλικιών.
Υπάρχουν λόγοι ανησυχίας αν:
το ύψος του παιδιού εντοπίζεται κάτω από την τελευταία καμπύλη του διαγράμματος ανάπτυξης,
το παιδί έχει χαμηλό ανάστημα σε σχέση με το ύψος των γονιών του,
το παιδί είναι άνω των 2 ετών και η ανάπτυξή του εντοπιζόταν σε υψηλότερο επίπεδο του διαγράμματος, αλλά εμφανίζει πτωτική τάση,
το παιδί αναπτύσσεται με βραδύ ρυθμό (π.χ. λιγότερο από 5 εκ. ετησίως κατά την παιδική ηλικία).
Πώς γίνονται οι εξετάσεις για την ανίχνευση της ανεπάρκειας αυξητικής ορμόνης;
Ο γιατρός θα ζητήσει εξέταση οστικής ωρίμανσης, που είναι απλώς μια ακτινογραφία του αριστερού χεριού και καρπού. Η οστική ωρίμανση είναι ένας γενικός δείκτης ανάπτυξης. Στην ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, η οστική ωρίμανση είναι καθυστερημένη. Για παράδειγμα, ένα πεντάχρονο παιδί θα έχει τα οστά ενός τρίχρονου νου.
Συνεπώς, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει και εξετάσεις αίματος για να εξετάσει και άλλες ορμόνες της υπόφυσης, όπως τη θυρεοτρόπο.
Η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης πρέπει να αποδειχθεί με περισσότερες από μία εξετάσεις προτού αρχίσει η χορήγηση της αυξητικής ορμόνης. Αν η διάγνωση επισφραγιστεί, ο γιατρός θα ζητήσει μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου για να εξετάσει καλύτερα την υπόφυση.
Πώς αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης;
Το παιδί θα πρέπει να λαμβάνει ένεση συνθετικής αυξητικής ορμόνης 6 ή 7 ημέρες εβδομαδιαίως, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η σωματική του ανάπτυξη. Συνήθως η θεραπεία διαρκεί 5 έτη και η ανάπτυξη λαμβάνει χώρα με αργούς ρυθμούς – όχι εν μία νυκτί! Εσείς και το παιδί σας μπορείτε να μάθετε να κάνετε μόνοι σας την ένεση. Αν απουσιάζουν κι άλλες ορμόνες, μπορούν να αντικατασταθούν με φάρμακα. Όλες οι ορμόνες πρέπει να βρίσκονται σε κατάλληλη ισορροπία για να υπάρξει σωστή ανάπτυξη. Αν η θεραπεία αρχίσει εγκαίρως, το παιδί θα αναπτυχθεί πλήρως.
Σε μερικές χώρες, τα παιδιά που έχουν χαμηλό ανάστημα χωρίς να παρουσιάζουν ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, λαμβάνουν συνθετική αυξητική ορμόνη σε υψηλότερες δόσεις. Σε γενικές γραμμές, αυτά τα παιδιά δεν ψηλώνουν τόσο όσο αυτά που έχουν ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, ενώ υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με το πόσο ωφέλιμη είναι αυτή η θεραπεία αν το παιδί δεν έχει ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης. govastileto.gr
