Τα όρια, αποτελούν μια δύσκολη υπόθεση για τους γονείς, λόγω του ότι από μικρή ηλικία, τα παιδιά αρχίζουν να δοκιμάζουν τα όρια με αρκετή επιμονή, θέλοντας να δουν μέχρι που μπορούν να φτάσουν. Το στάδιο αυτό της επιμονής, κουράζει πολύ τους γονείς με αποτέλεσμα να χάνουν την ψυχραιμία τους, άρα και τα όρια.
Για να μην φτάσουν οι γονείς σε αυτό το σημείο, θα πρέπει προτού ορίσουν τα όρια να καταλάβουν πως θέτοντας τα όρια σημαίνει οργανώνω τη ζωή του παιδιού μου, το βοηθάω να ανακαλύψει τον κόσμο του, να αυτονομηθεί και να εξελιχθεί σε ένα υπεύθυνο άτομο στην κοινωνία. Επίσης, το βοηθάς να αποκτήσει εμπιστοσύνη προς τον εαυτό του και να κάνει υπεύθυνες, ασφαλείς επιλογές. Οι περισσότεροι γονείς συνδέουν τα όρια με τιμωρίες, απαγόρευση και συνεχή άρνηση, τα οποία αποτελούν αρνητικές πρακτικές και χωρίς να επιφέρουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Τα όρια δεν είναι τίποτα παραπάνω από την θέσπιση δίκαιων, σταθερών και κατανοητών κανόνων που αφορούν το καλό του παιδιού σας. Το ερώτημα, είναι πως θέτονται τα όρια στο παιδί, έτσι ώστε να τα δεχτεί, χωρίς καταπίεση ή άσκηση βίας;
Πολύ σημαντικό, οι γονείς να είναι σύμφωνοι μεταξύ τους, να τηρούν και να είναι σταθεροί στα όρια που θα θέσουν. Θα πρέπει να επιμείνετε σε αυτό που λέτε στο παιδί να κάνει, μέχρι να καταλάβει πως ο κανόνας δεν θα αλλάξει. Δεν είναι μια εύκολη διαδικασία, αλλά θα πρέπει να υπάρχει υπομονή και σταθερότητα. Σίγουρα, ορισμένες φορές οι γονείς μπορεί να μην είναι αρεστοί προς τα παιδιά, αλλά δεν σημαίνει πως είναι κακοί. Αντιθέτως, εάν προσφέρουν πάντα αυτό που θέλει το παιδί χωρίς όρια, τότε θα προκύψουν ανασφαλή και αδύναμα να ανταπεξέλθουν στη ζωή. Το παιδί, μεγαλώνοντας θα καταλάβει πως τα όρια το βοήθησαν στην μετέπειτα πορεία του και πιο σημαντικό, ως προς τον ίδιο του τον εαυτό. Επιπλέον, με την θέσπιση ορίων, αποφεύγονται ή επιλύονται διάφορες ανεπιθύμητες συμπεριφορές όπως η ανυπακοή, εκδήλωση έντονου θυμού, άρνηση τήρησης κανόνων ή άλλες αποκλίνουσες συμπεριφορές.
Επομένως, για να θέσετε όρια στο παιδί θα πρέπει να:
• Οργανώσετε μαζί το πρόγραμμα της μέρας.
• Υπάρχει ένα υποστηρικτικό και ασφαλές περιβάλλον.
• Υπάρχει κατανόηση και σχέση εμπιστοσύνης γονέα-παιδιού.
• Διδάξετε στο παιδί σωστούς τρόπους συμπεριφοράς, όπως και κοινωνικούς και ηθικούς κανόνες.
• Θέσετε μαζί τα όρια και να εξηγήσετε γιατί είναι σημαντικό να τηρούνται, η εξήγηση να γίνεται εκ των προτέρων και σε ήρεμες στιγμές του παιδιού.
• Είστε λογικοί, σταθεροί και συνεπείς σε αυτά που ζητάτε.
• Δίνετε ελευθερία λόγου και δυνατότητα επιλογής στα πλαίσια ορίων, π.χ. « Ποια παπούτσια θα ήθελες να φορέσεις σήμερα, τα κόκκινα ή τα μπλε;».
• Δίνετε εξήγηση, για το τι θα συμβεί εαν δεν τηρηθούν-παραβιαστούν τα όρια, να έχετε συγκεκριμένο πλάνο γι’αυτό ούτως ώστε να είστε σίγουροι πως θα τηρηθεί και να γίνεται άμεσα και όχι με καθυστέρηση.
• Ανταμείβετε, επιβραβαβεύετε και ενθαρύνετε τις θετικές-σωστές συμπεριφορές του παιδιού αλλά όχι το ίδιο το παιδί, π.χ. « Μπράβο που πήρες το πιάτο σου στο νεροχύτη» και όχι « Τι καλό παιδί που είσαι που πήρες το πίατο σου στο νεροχύτη».
• Αποφύγετε εντελώς τις αυστηρές ποινές και απειλές. Μπορείτε να πείτε στο παιδί τι θα κερδίσει εάν καταφέρει κάτι και όχι τι θα πάθει εαν δεν έχει κάνει κάτι.
• Μην υπάρχει βίαιη τιμωρία. Τιμωρία σημαίνει στέρηση, δηλ. να μην αποκτήσει κάτι που του αρέσει, να μη συμμετέχει σε κάποια ευχάριστη δραστηριότητα κλπ.
• Δέχεστε και να αναγνωρίζετε τα λάθη σας προς το παιδί. Σημαντικό να ζητάτε συγνώμη, αυτό θα δείξει προς το παιδί ένα καλό πρότυπο και θα σας σέβετε περισσότερο.
• Ενθαρρύνετε και επιβραβεύεται το παιδί κάθε φορά που κάνει κάτι το οποίο εμπίπτει στα όρια που θέσατε, π.χ. μαζεύει τα παιχνίδια του, βλέπει τηλεόραση σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα που ορίσατε.
• Δείχνετε στο παιδί πως δεν απορρίπτεται το ίδιο, αλλά την πράξη του και να μην βάζετε συχνές τιμωρίες για ασήμαντα ζητήματα.
• Αγνοείτε αρνητικές συμπεριφορές του παιδιού (εφόσον βέβαια δεν είναι ακραίες), που αποσκοπούν την προσοχή σας, να μην δείχνετε ενοχλημένοι και θυμωμένοι, διότι έτσι θα τις ενδυναμώνετε.
• Μην ασχολείστε τόσο με την αρνητική συμπεριφορά του παιδιού, αλλά περισσότερο σημαντικό είναι να εξηγήσετε τι έπρεπε να είχε κάνει και γιατί.
Να θυμάστε, τα παιδί έχει ανάγκη από όρια, μέσα από αυτά θα νιώσει ασφάλεια και σταθερότητα. Πολλές φορές θα αντιδράσει γι’αυτά, αλλά κάποια στιγμή θα τα δεχτεί και θα υπακούση, φτάνοντας στο συμπέρασμα πως αυτό που του επιβάλλεται είναι σωστό και λογικό και όχι μια αυστηρή τιμωρία. Η παροχή σταθερότητας, επικοινωνίας και ασφάλειας κάνει το έργο σας λιγότερο δύσκολο.
