Εκτός εάν το παιδί σας ανήκει στις ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα περάσει φάσεις που δεν θα θέλει να φάει καθόλου, άλλες που θα θέλει να φάει οτιδήποτε εκτός από αυτό που βάλατε στο πιάτο του κι άλλες που θα θέλει πρώτα να σας… βγάλει το λάδι.
Αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να ξεκινήσετε από όταν είναι ακόμα πολύ μικρό να του διδάσκετε τη γεύση των υγιεινών τροφών και να το βοηθήσετε να υιοθετήσει σωστές διατροφικές συνήθειες που θα είναι δύσκολο να απορρίψει ακόμα και στην ηλικία των «όχι» και της άρνησης.
Τεσσάρων έως έξι μηνών
Μέχρι την ηλικία των τεσσάρων μηνών το πεπτικό σύστημα του μωρού δεν μπορεί να επεξεργαστεί τίποτα άλλο πέρα από το γάλα - είτε είναι μητρικό είτε σε σκόνη. Μετά όμως μπορείτε σιγά σιγά να εισάγετε διάφορα είδη τροφών, ώστε να μάθει από νωρίς την ποικιλία και να γίνει δεκτικό σε νέες γεύσεις. Ακόμα η διατροφή του εξακολουθεί να βασίζεται κυρίως στο γάλα - χρειάζεται τουλάχιστον μισό λίτρο την ημέρα μέχρι τη συμπλήρωση του πρώτου χρόνου της ζωής του. Ξεκινήστε τις στερεές τροφές με πολύ μικρές ποσότητες, ένα δυο κουταλάκια είναι αρκετά. Η ιδέα της στερεάς τροφής είναι ακόμα πολύ καινούργια για το μωρό σας, γι' αυτό δείξτε υπομονή και μην το πιέζετε να φάει περισσότερο απ' όσο θέλει. Η ιδανική επιλογή για να κάνετε την αρχή είναι η κρέμα από ρυζάλευρο. Τις πρώτες φορές μπορείτε να προσθέσετε και λίγο γάλα για να γίνει η τροφή πιο ρευστή, αλλά και να είναι η μυρωδιά πιο οικεία στο μωρό. Προσπαθήστε να είναι η όλη διαδικασία ευχάριστη και διασκεδαστική. Μην ξεχνάτε ότι στόχος σας δεν είναι απλώς να το ταΐσετε, αλλά και να του διδάξετε μια από τις μεγαλύτερες απολαύσεις της ζωής.
Τα πιο πιθανά προβλήματα
1. Δεν ξέρω αν είναι έτοιμο για στερεές τροφές. Αν το μωρό σας δείχνει να είναι ακόμα πεινασμένο ενώ έχει μόλις πιει το γάλα του, τότε πιθανότατα έχει έρθει η ώρα να προχωρήσει στη στερεά τροφή. Άλλη μια ένδειξη είναι το να ξυπνάει τη νύχτα για να φάει - ενώ μέχρι τώρα κοιμόταν μέχρι το πρωί. Προφανώς έχει ανάγκη από περισσότερα θρεπτικά συστατικά, τα οποία δεν μπορεί να πάρει πια μόνο από το γάλα.
2. Φτύνει το φαγητό όταν το βάζετε στο στόμα του. Στην αρχή είναι πολύ φυσιολογικό το μωρό να «φτύνει» μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού από αυτή που καταπίνει. Μην ξεχνάτε ότι δεν έχει συνηθίσει ακόμα την υφή του και τις πρώτες φορές δεν ξέρει καν τι να κάνει με αυτό που έχει στο στόμα του. Δώστε του χρόνο να συνηθίσει.
3. Αρνείται να φάει. Εάν το μωρό δείχνει διαρκώς τη δυσαρέσκειά του για μια συγκεκριμένη τροφή, προφανώς δεν του αρέσει. Μην το πιέζετε, αλλά δώστε του να ξαναδοκιμάσει αφού περάσουν μερικές μέρες. Σε πολλές περιπτώσεις θα χρειαστεί να περάσει χρόνος για να μάθει να εκτιμάει κάποιες γεύσεις.
Έξι έως εννέα μηνών
Πλέον το μωρό αρχίζει να παίρνει τις διάφορες θρεπτικές ουσίες που χρειάζεται μέσα από τη διατροφή του. Είναι η κατάλληλη περίοδος για να μάθει καινούργιες γεύσεις. Δοκιμάστε να κάνετε συνδυασμούς γεύσεων εμπλουτίζοντας τα γεύματά του. Για παράδειγμα, μπορείτε να προσθέσετε καρότο στον πουρέ πατάτας ή ένα νέο φρούτο στη φρουτόκρεμά του. Σταδιακά, μπορεί να ξεκινήσει να τρώει και πρωτεΐνες, όπως μοσχαρίσιο κρέας και κοτόπουλο, καλά βρασμένα και λιωμένα στο μπλέντερ. Στην ηλικία αυτή τα μωρά είναι πολύ περίεργα, γι' αυτό ένα καλό κόλπο είναι να τα αφήνετε να σας παρακολουθούν την ώρα που ετοιμάζετε το φαγητό τους. Έτσι, νιώθουν ότι εμπλέκονται στη διαδικασία και πιθανόν να γίνουν πιο δεκτικά σε νέες γεύσεις. Επιπλέον, το παιδί μπορεί να εκτιμήσει και την κοινωνική διάσταση του φαγητού, γι' αυτό προσπαθήστε όποτε είναι δυνατό να τρώτε όλοι μαζί.
Τα πιθανά προβλήματα
1. Πετάει το φαγητό στο πάτωμα. Για το μωρό η ώρα του φαγητού - όπως και κάθε άλλη - είναι μια ευκαιρία για πειραματισμούς και παιχνίδια. Συχνά προτιμάει να πιάνει με τα χέρια του το φαγητό και να το πετάει στο πάτωμα από το να το τρώει. Αφήστε το να το κάνει. Αν σας ενοχλεί η ακαταστασία που δημιουργεί, μπορείτε να καλύψετε το πάτωμα με ένα πλαστικό χαλάκι.
2. Τι γίνεται όταν βρίσκομαι εκτός σπιτιού; Να του δώσω έτοιμο φαγητό σε βαζάκι; Ιδανικά, τα παιδιά θα πρέπει να τρώνε σπιτικό φαγητό, που είναι πιο φρέσκο και εγγυημένο από τα βαζάκι, επειδή ξέρετε τι ακριβώς περιέχει. Κρατήστε τα βαζάκια για τα ταξίδια και τις εκδρομές. Στο εμπόριο υπάρχει μεγάλη ποικιλία από έτοιμα γεύματα. Εκμεταλλευτείτε το, γιατί αν δίνετε συνέχεια την ίδια γεύση στο μωρό είναι πιθανό να τη συνηθίσει και μετά να δυσκολευτεί να δοκιμάσει κάτι άλλο.
3. Μπορεί να φάει από το φαγητό της υπόλοιπης οικογένειας; Υπάρχουν κάποιες τροφές, όπως, για παράδειγμα, το κοτόπουλο με πατάτες στο φούρνο ή τα μακαρόνια με σάλτσα ντομάτας, τις οποίες μπορεί να δοκιμάσει και το παιδί σε μικρή ποσότητα και εφόσον είναι μαγειρεμένα απλά και χωρίς πολλά καρυκεύματα. Προσοχή! Δεν πρέπει να έχουν καθόλου αλάτι.
Εννέα έως δώδεκα μηνών
Το μωρό σας μπορεί πια να φάει μια μεγάλη ποικιλία τροφών κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να εκμεταλλευτείτε. Το καθημερινό του πρόγραμμα είναι πλέον πιο οργανωμένο και περιλαμβάνει τρία γεύματα και δύο έως τρία σνακ. Φροντίστε να είναι πλούσια σε σίδηρο (κόκκινο κρέας, ψάρι, φακές κ. λπ.), να τρώει ποικιλία φρούτων, ψωμί, τυριά και λαχανικά. Όσο πιο ανεξάρτητο γίνεται, τόσο περισσότερο θα θέλει να τρώει μόνο του, γι' αυτό δώστε του τροφές που μπορεί να πιάσει με το χεράκι του και αφήστε το να πειραματιστεί με το κουτάλι. Μπορεί στην αρχή το περισσότερο φαγητό να καταλήγει στο πάτωμα, όμως με λίγη υπομονή θα μάθει να τρώει μόνο του.
Τα πιο πιθανά προβλήματα
1. Τρώει μόνο αλεσμένη τροφή. Προσπαθήστε σιγά σιγά να του δίνετε κάποιες τροφές στην κανονική τους μορφή. Ακόμα κι αν δεν έχει βγάλει δόντια, υπάρχουν πράγματα για τα οποία αρκούν τα ούλα του, όπως ψωμί, τριμμένο τυρί, μικρά κομμάτια βρασμένων λαχανικών κ. λπ. Μπορείτε ακόμα να του δώσετε να δοκιμάσει λίγο από το φαγητό της υπόλοιπης οικογένειας, χωρίς να το πολτοποιήσετε αλλά λιώνοντάς το με το πιρούνι.
2. Τρώει λιγότερο από παλιά. Κοντά στα πρώτα τους γενέθλια τα παιδιά παίρνουν πλέον λιγότερο βάρος και κατά συνέπεια έχουν ανάγκη από μικρότερη ποσότητα τροφής. Παράλληλα, γίνονται πιο δύσκολα στις προτιμήσεις τους. Δεν χρειάζεται να ανησυχείτε. Σύντομα η όρεξή του θα ανοίξει ξανά. Εάν ωστόσο έχετε αμφιβολίες για το εάν το παιδί σας τρέφεται και αναπτύσσεται σωστά, είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
3. Θέλει να φάει ό,τι οι μεγάλοι. Τότε δώστε του να φάει από το φαγητό σας. Εάν το μωρό δείχνει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το πιάτο σας απ' ο, τι για το δικό του, αφήστε το να ικανοποιήσει την όρεξή του. Πιθανότατα υπάρχει κάποιος λόγος για την προτίμησή του αυτή τον οποίο ίσως δεν έχετε σκεφτεί.
Ενός έως δύο ετών
Ένα παιδί που τρέχει, παίζει και κινείται διαρκώς χρειάζεται πολλή ενέργεια. Γι' αυτό, εκτός από τα τρία κύρια γεύματα, θα πρέπει να τρώει συχνά μικρά σνακ κατά τη διάρκεια της μέρας.
Άλλωστε το στομάχι του είναι ακόμα μικρό και δεν μπορεί να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες τροφής. Είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλίσετε πως ο, τι τρώει είναι υγιεινό και θρεπτικό.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να του δίνετε μόνο φρούτα και λαχανικά. Μπορεί ακόμα να φάει και πίτσα αν τη φτιάξετε μόνη σας με φρέσκια σάλτσα ντομάτας χωρίς αλλαντικά.
Προσπαθήστε όσο είναι δυνατόν να αποφεύγει τα γλυκά και τα αλμυρά σνακ όπως τα πατατάκια. Καθώς μεγαλώνει, είναι πιθανό να γίνεται όλο και πιο «δύσκολο» σε ο, τι αφορά το φαγητό, γι' αυτό θα πρέπει να είστε υπομονετική. Δεν πρέπει να το υποχρεώνετε να φάει ούτε να επιτρέψετε να μετατραπεί το οικογενειακό τραπέζι σε πεδίο μάχης. Δική σας υποχρέωση είναι να εξασφαλίζετε για το παιδί υγιεινές τροφές κι εκείνο θα αποφασίσει την ποσότητα που θέλει να φάει. Εάν θεωρείτε ότι δεν έχει φάει αρκετά, μπορείτε να του πείτε ότι πιστεύετε ότι πρέπει να φάει λίγο ακόμα, αλλά χωρίς εκνευρισμό. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι θα ζητήσει κάτι όταν πεινάσει.
Τα πιο πιθανά προβλήματα
1. Αρνείται να βάλει στο στόμα του οτιδήποτε είναι πράσινο. Δοκιμάστε να «καμουφλάρετε» τα λαχανικά μέσα στα αγαπημένα του πιάτα και θα τα φάει χωρίς να το καταλάβει! Για παράδειγμα, μπορείτε να προσθέσετε λιωμένα ή ψιλοκομμένα λαχανικά μέσα στη σάλτσα για τα μακαρόνια, στον κιμά με τον οποίο θα φτιάξετε μπιφτέκια ή στη σούπα.
2. Δεν τρώει αρκετά φρούτα. Ο κανόνας των «πέντε μερίδων» φρούτων και λαχανικών την ημέρα ισχύει κατά κύριο λόγο για παιδιά που έχουν συμπληρώσει την ηλικία των πέντε ετών. Τα μικρότερα είναι δύσκολο να φάνε τόσα, αλλά δεν χρειάζεται να ανησυχείτε. Εκείνο που πρέπει να κάνετε είναι να τα μάθετε να τα συμπεριλαμβάνουν καθημερινά στο διαιτολόγιό τους, έστω και σε μικρές ποσότητες. Άλλωστε, η ποσότητα μιας παιδικής μερίδας είναι σαφώς μικρότερη από αυτή των ενηλίκων - υπολογίστε ότι είναι ίση περίπου με το μέγεθος της μπουνιάς τους.
3. Μερικές μέρες δεν τρώει σχεδόν τίποτα. Σε αυτή την ηλικία οι διακυμάνσεις της όρεξης είναι απολύτως φυσιολογικές και δεν θα πρέπει να σας ανησυχούν - εφόσον βέβαια το παιδί αναπτύσσεται φυσιολογικά και έχει καλή διάθεση. Είναι προτιμότερο να εκτιμάτε την ποσότητα τροφής που λαμβάνει σε εβδομαδιαία και όχι σε ημερήσια βάση, γιατί είναι πολύ πιθανό να τρώει πολύ μια μέρα και καθόλου την επόμενη. Αφήστε το να φάει όταν πεινάσει. Εάν ωστόσο αμφιβάλλετε για το εάν τρέφεται σωστά, συζητήστε το με τον παιδίατρό σας.
Δύο ετών και πάνω
To παιδί σας λατρεύει να κάνει ό,τι και οι «μεγάλοι». Εκμεταλλευτείτε το και ζητήστε του να συμμετέχει στην προετοιμασία του φαγητού και στο στρώσιμο του τραπεζιού. Αυτό θα του ανοίξει την όρεξη και θα το εξοικειώσει με τροφές που ενδεχομένως δεν προτιμούσε μέχρι τώρα. Αφήστε το, για παράδειγμα, να βάλει μια κουταλιά βούτυρο στον αρακά και είναι πιθανό να δεχτεί να δοκιμάσει το συγκεκριμένο λαχανικό, ακόμα κι αν μέχρι τώρα δεν το είχε ξαναβάλει στο στόμα του. Έχει πολύ μεγάλη σημασία η ώρα των γευμάτων να είναι διασκεδαστική και ευχάριστη για το παιδί, γι' αυτό όποτε μπορείτε διοργανώστε ένα πικ - νικ στο πάρκο ή προσκαλέστε κάποιο φίλο του για φαγητό. Προσπαθήστε να το μάθετε να δοκιμάζει νέες γεύσεις ώστε μεγαλώνοντας η διατροφή του να είναι ισορροπημένη. Και μη γεμίζετε το πιάτο του όσο περισσότερο μπορείτε. Βάλτε του μια λογική ποσότητα και εάν το φάει όλο προσφέρετέ του λίγο ακόμα.
Τα πιο πιθανά προβλήματα
1. Αρνείται να δοκιμάσει καινούργιες τροφές. Ακόμα κι αν ξέρετε ότι δεν θα δεχτεί να φάει μπουκιά, εσείς συνεχίστε να του προσφέρετε ποικιλία γεύσεων όσο πιο συχνά μπορείτε. Οι συνήθειες των παιδιών αλλάζουν πολύ συχνά, γι' αυτό ποτέ δεν ξέρετε πότε θα αρχίσει να τρώει με μανία σπανακόρυζο - αρκεί βέβαια να βρεθεί μπροστά του.
2. Δεν κάθεται στην καρέκλα για να φάει. Είναι πολύ φυσιολογικό για ένα δίχρονο παιδί να βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση, όμως είναι πολύ σημαντικό να κάθεται στο τραπέζι για να φάει, τουλάχιστον τα τρία κύρια γεύματα της ημέρας. Επιπλέον, φροντίστε κατά τη διάρκεια των γευμάτων η τηλεόραση να είναι κλειστή. Τέλος, όποτε μπορείτε, προσπαθήστε να τρώτε μαζί όλη η οικογένεια.
3. Έχει «εμμονή» με συγκεκριμένα φαγητά. Η συγκεκριμένη ιδιοτροπία είναι πολύ συνηθισμένη στα παιδιά αυτής της ηλικίας. Εάν δεν πρόκειται για κάποια ανθυγιεινή τροφή, μπορείτε να του επιτρέψετε να την τρώει πιο συχνά από άλλες. Επιπλέον, προσπαθήστε να μην κρίνετε τις προτιμήσεις με τα δικά σας κριτήρια. Εάν το παιδί θέλει να βάλει μουστάρδα στα μακαρόνια του, αφήστε το να το κάνει. Το ότι εσάς σας φαίνεται άνοστο, δεν είναι λόγος να μην αρέσει σε εκείνο.
Πάνω απ' όλα η ασφάλεια!
- Πριν ετοιμάσετε και σερβίρετε το φαγητό του παιδιού πλένετε πάντα καλά τα χέρια σας.
- Πλένετε τα φρούτα και τα λαχανικά πολύ προσεκτικά. Εάν τα φρούτα δεν είναι βιολογικής καλλιέργειας, είναι προτιμότερο να τα ξεφλουδίζετε.
- Το κρέας, το κοτόπουλο και το ψάρι πρέπει να είναι πολύ καλά μαγειρεμένα. Επίσης, μην κόβετε τα λαχανικά σε επιφάνεια όπου έχει προηγουμένως ακουμπήσει ωμό κρέας.
- Το φαγητό του πρέπει να είναι σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και όχι πολύ καυτό. Για καλό και για κακό, δοκιμάστε το πριν το σερβίρετε.
- Αποφύγετε να ζεσταίνετε τα γεύματά του σε φούρνο μικροκυμάτων, γιατί μπορεί να ζεσταθούν ανομοιόμορφα και να καίνε σε κάποια σημεία.
Θρεπτικά σνακ εύκολα και γρήγορα
4-6 μηνών
• Ρυζάλευρο • Πουρές με πατάτα και καρότο • Πολτός μπανάνας
6-9 μηνών
• Βρεφικά δημητριακά για πρωινό • Ρυζογκοφρέτες • Φρέσκα φρούτα • Γιαούρτι • Άγλυκα βρεφικά μπισκότα
9-12 μηνών
• Μπαστουνάκια ωμών λαχανικών • Αυγό • Τυρί σε μπαστουνάκια
12 μηνών +
• Ξερά και φρέσκα φρούτα • Γιαούρτι με μέλι • Ψωμί με μέλι ή άπαχο τυρί • Σπιτικό κέικ ή μπισκότα
Με τη συνεργασία της Αστρινίας Σκαρπαλέζου (κλινική διαιτολόγος, διατροφολόγος ενδογενών μεταβολικών νοσημάτων).
Πηγή: imommy.gr
